Bệnh mờ đục trắng gan trên tôm giống thẻ chân trắng (TPD) là một trong những căn bệnh đáng lo ngại cho ngành nuôi tôm trên toàn thế giới. Với sự sụt giảm nghiêm trọng trong sản lượng và lợi nhuận của ngành công nghiệp thủy sản, việc hiểu rõ về bệnh TPD trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về bệnh TPD, các triệu chứng, nguyên nhân và những điều người nuôi tôm cần biết để phòng và điều trị bệnh này. Hãy cùng khám phá sâu hơn về một trong những thách thức lớn nhất đang đối diện với ngành nuôi tôm hiện nay.
Contents
1. Bệnh TPD trên tôm là bệnh gì?
Bệnh TPD hay còn được gọi là bệnh mờ đục trắng gan trên tôm giống thẻ chân trắng. Từ tháng 3 năm 2020, dấu hiệu của bệnh TPD đã bắt đầu xuất hiện tại một số trại nuôi tôm giống thẻ chân trắng ở các tỉnh Quảng Đông và Quảng Tây (Trung Quốc). Sau đó, căn bệnh này đã lan ra các vùng nuôi tôm lớn hơn ở phía Bắc Trung Quốc thông qua các ấu trùng tôm (PL).
Bệnh TPD thường tập trung vào các ấu trùng tôm khoảng từ 4 đến 7 ngày tuổi (PL4 – PL7) và gây tỷ lệ lây nhiễm nặng. Thông thường, tỷ lệ mắc bệnh có thể lên đến 60% vào ngày thứ hai sau khi đã bị nhiễm bệnh, và 90–100% vào ngày thứ ba.
2. Nguyên nhân tôm mắc bệnh TPD
Gần đây, Ailan Xu và cộng sự đã phát hiện ra một số con tôm thẻ chân trắng bị nhiễm bệnh gương/ bệnh trong suốt (GPD) với các đặc điểm bệnh lý giống như những gì mà Zou Y cùng cộng sự đã công bố trong năm 2020. Trong quá trình thí nghiệm và kiểm chứng bằng gây bệnh thực nghiệm với quy trình Realtime RT-PCR, họ đã phát hiện ra tác nhân gây bệnh GPD là do virus-RNA thuộc họ Marnaviridae (Baishivirus – GenBank: ON550424) gây ra chứ không phải do vi khuẩn.
Dựa trên kết quả nghiên cứu của Phòng Nghiên cứu ShrimpVet Việt Nam vào cuối tháng 8 và đầu tháng 9 năm 2023, đã phát hiện ra 5 chủng vi khuẩn có đặc điểm giống như của Vibrio parahaemolyticus từ mẫu tôm chết đột ngột ở môi trường nước ngọt, nghi ngờ có liên quan đến bệnh TPD ở các trại giống tôm tại Việt Nam. Các chủng này đã được kiểm tra và kết quả cho thấy âm tính với chủng V. parahaemolyticus gây bệnh gan tụy cấp tính (Tran L và đồng nghiệp, 2013; Han và đồng nghiệp, 2015). Đáng chú ý, tất cả 5 chủng nghi ngờ gây bệnh TPD có độc lực cao hơn so với các chủng Vibrio harveyi (không gây phát sáng), Vibrio parahaemolyticus (không gây EMS/AHPND) và Vibrio parahaemolyticus gây AHPND.
Loài vi khuẩn Vibrio parahaemolyticus, chủng Vibrio parahaemolyticus (Vp-JS20200428004-2) được xác định là nguyên nhân chính gây nên căn bệnh TPD ở tôm. Nhưng loài Vibrio parahaemolyticus này lại khác với loài Vibrio parahaemolyticus gây tử vong gan tụy cấp đã được công bố trước đó (Zou Y và đồng nghiệp, 2020).
Kết quả thử nghiệm gây bệnh bằng phương pháp ngâm với liều lượng 1,83 x 106 CFU/mL cho thấy tỷ lệ chết 100% sau 40 giờ tiếp xúc với vi khuẩn gây bệnh. Các giống tôm thí nghiệm có các triệu chứng bệnh giống như được mô tả ban đầu. Tuy nhiên, nghiên cứu này không tiến hành phân tích DNA hoặc sử dụng quy trình PCR để xác định Vibrio parahaemolyticus, do đó hiện tại chưa có thông tin về việc sử dụng PCR để chẩn đoán căn bệnh này.
Các chủng vi khuẩn nghi ngờ gây nên bệnh TPD thuộc loại Vibrio parahaemolyticus mới có độc lực cao hơn so với các chủng gây AHPND, dựa vào những kết luận của Phòng Nghiên cứu ShrimpVet. Các chủng này có khả năng gây nên một đại dịch lớn trên các giống tôm khác nhau, và mức độ ảnh hưởng có thể lây lan diện rộng trên toàn cầu. Hiện nay, Cục Thủy sản Việt Nam đã và đang hợp tác với các nhóm nghiên cứu để nhanh chóng cung cấp nguồn tài liệu hướng dẫn chính xác về căn bệnh này cho các đơn vị chăn nuôi tôm.
Xem thêm: Máy phát điện công nghiệp chính hãng – 100% nhập khẩu.
3. Triệu chứng nhiễm bệnh TPD trên tôm
Một số dấu hiệu cho thấy tôm đã bị nhiễm bệnh bao gồm:
- Gan tụy nhợt nhạt, không màu
- Dạ dày, đường tiêu hóa trống rỗng
- Cơ thể trong suốt, mờ đục
- Giảm khả năng bơi, dễ bị chìm xuống đáy
4. Giải pháp phòng tránh bệnh TPD trên tôm
Hiện nay, chưa có bất cứ một tài liệu hay phương pháp điều trị cụ thể đối với loại bệnh này. Tuy nhiên, tại Trung Quốc, một số người dân nhận thấy rằng việc sử dụng các chế phẩm vi sinh mật độ cao và hoạt lực tốt có thể làm giảm mức độ lây nhiễm bệnh mờ đục trên tôm. Theo đó, người dân và các đơn vị nuôi trồng thủy sản nên thực hiện các biện pháp phòng tránh để ngăn ngừa tỷ lệ nhiễm bệnh trên ấu trùng tôm sớm nhất có thể.
Xem thêm: Chế phẩm EM Gốc làm sạch nước và đáy ao nuôi tôm cá
𝐂𝐨̂𝐧𝐠 𝐭𝐲 𝐓𝐍𝐇𝐇 𝐁𝐢𝐨-𝐅𝐥𝐨𝐜
- Địa chỉ: Cụm CN Liên Hiệp – Phúc Thọ – Hà Nội
- Web: http://biofloc.vn/
- Hotline: 𝟎𝟖𝟐𝟖. 𝟗𝟗. 𝟖𝟔𝟖𝟔
- Email: biofloccompany@gmail.com
- OA Zalo: BioFloc trên Zalo
